Palma jest tradycyjnym symbolem Wileńszczyzny i śliczną dekoracją na Wielkanoc, a wicie palm – tradycją ziemi wileńskiej. Kiedyś palmy robiło się z papieru, traw i z gałązek wierzby. Wierzba od dawna miała wielkie znaczenie w życiu ludzi wsi i w kulturze chrześcijańskiej. Jest to drzewo, które wiosną najwcześniej budzi się do życia, a w symbolice kościoła jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy.
Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele zwyczajów i wierzeń. Tradycją Niedzieli Palmowej było chłostanie się palmą, chłostano się nawzajem życząc sobie zdrowia i bogactwa. Wierzono, że wyświęcona palma leczy choroby, chroni przed czarami, ogniem i złem. Wyświęcone w kościele palmy przechowywano przez cały rok za obrazem przedstawiającym świętych do następnej Niedzieli Palmowej.
Jesteśmy dumni z wielonarodowego, niematerialnego dziedzictwa Litwy, stworzonego przez przedstawicieli różnych narodowości zamieszkujących Litwę, gdzie jedną z wpisanych na listę tradycji jest kultywowane na Wileńszczyźnie palmiarstwo. Niech więc te zachowane przykłady dziedzictwa niematerialnego, żywe tradycje etniczne na wzór barwnej, pięknej palmy łączą nas w tętniące życiem społeczeństwo Litwy.
W przededniu świąt wielkanocnych w celu kultywowania tradycji i obyczajów naszego regionu w placówkach oświatowych został zorganizowany szereg przedsięwzięć poświęconych tradycji wicia palm m.in.: 18 marca br. w Gimnazjum w Awiżeniach uczniowie mieli nietradycyjną lekcję „Palma wielkanocna”. W trakcie zajęć mieli okazję własnoręcznie wykonać palmę. Wszyscy chętnie uczestniczyli w zajęciu, z zainteresowaniem śledzili każdy etap wykonania palmy i ochoczo wykonywali polecenia palmiarki – Władysławy Zenowicz. Prześliczne palmy uczniowie zabrali do domów jako przedświąteczny element dekoracyjny.
Uczniowie Suderwskiej Szkoły Podstawowej im. M. Zdziechowskiego, grupka uczniów z Duksztańskiej Podstawówki, a także uczniowie 1 klasy Gimnazjum im. ks. Józefa Obremskiego wraz z wychowawczynią Honoratą Ruskań zauroczeni zostali wystawą palm, którą mieli przyjemność obejrzeć, a także wziąć udział w zajęciu edukacyjnym wicia palm wileńskich w Centrum Rzemiosła Tradycyjnego w Dworze Houwaltów w Mejszagole.
4 kwietnia uczniowie klas początkowych Gimnazjum im. św. Kazimierza w Miednikach również zapoznali się ze sztuką wicia palm, a później same je wykonywały. Własnoręcznie uwite palmy dzieci zabrały do domu, aby w Niedzielę Palmową poświęcić je w Kościele.
5 kwietnia uczniowie klas 1-4 Gimnazjum w Zujunach poznali naszą unikalną spuściznę regionalną. Tradycje wicia podwileńskich palm wielkanocnych przybliżyła znana twórczyni ludowa Janina Zamara.
W dniu 6 kwietnia w Szkole-Przedszkolu w Skojdziszkach odbyły się zajęcia poświęcone tradycjom wykonywania palm wielkanocnych. Uczniowie, stosując różne techniki, wykorzystując papier bibułkowy, patyki, piórka, kwiaty, wykonali niepowtarzalne prace.
Uczniów klas początkowych Gimnazjum w Rukojniach, uczniowie i wychowankowie Szkoły Podstawowej w Kiwiszkach zwiedziły Izbę Palm w Ciechanowiszkach, gdzie oprócz palm, obejrzeli również ekspozycję zabytkowych mebli i przedmiotów użytku codziennego. Dzieci pod kierownictwem doświadczonych palmiarek, pobudzone zapachem suchych ziół, z bogatego materiału przyrodniczego uwiły piękne palmy.
Uczniowie klas 1-4 oraz dzieci z zerówek Gimnazjum Ferdynanda Ruszczyca w Rudominie odwiedziły muzeum Wł. Syrokomli w Borejkowszczyźnie, gdzie zapoznały się z historią palm, techniką ich wykonania oraz własnoręcznie wykonały palmy różną metodą: wycinały i tworzyły palmy z kolorowej bibuły, kolorowego papieru oraz dodawały suche trawy.
Szkoły strefy ławaryskiej (Gimnazjum im. Tadeusza Konwickiego w Bujwidzach, Gimnazjum w Mickunach, Gimnazjum im. św. Jana Bosko w Jałówce, Szkoła-Centrum Wielofunkcyjne w Mościszkach, Gimnazjum im. Stefana Batorego w Ławaryszkach) w dniach 4 – 15 kwietnia realizowali projekt „Już czas na wicie palm”.
Na początku kwietnia w ramach projektu „Tradycje i zwyczaje wielkanocne” Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Bezdanach ogłosiło konkurs prac plastycznych „Palmy wielkanocne”. Celem tego przedsięwzięcia było pogłębienie wiedzy na temat symboliki i znaczenia palmy w obrzędowości ludowej, krzewienie tradycji wicia palm oraz rozbudzanie inwencji twórczej uczniów. Konkurs polegał na wykonaniu przestrzennej pracy plastycznej w postaci palmy wielkanocnej. W konkursie wzięły udział również prace nadesłane ze szkół należących do strefy niemenczyńskiej (Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Podbrzeziu, Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie, Szkoły Podstawowej w Jęczmieniszkach).
Cel kultywowania tradycji i zwyczajów wielkanocnych związanych z Niedzielą Palmową oraz rozbudzanie zainteresowań młodego pokolenia kulturą ludową i tradycjami Wileńszczyzny został osiągnięty. Każda szkoła rejonu zapoznała uczniów z palmiarstwem poprzez wiersze, legendy, historie, prace plastyczne, a także w swoim zakresie organizowała: wyjazdy edukacyjne do muzeum, warsztaty z palmiarkami (Szkoła Podstawowa im. Cz. Miłosza w Pakienie), strefowe wystawy „Wielkanocne palmy” (Gimnazjum im. St. Moniuszki w Kowalczukach), „Palmy pozytywnych wartości” (Gimnazjum im. Stanisława Moniuszki).
Irina Mickiewicz,
nauczyciel metodyk nauczania początkowego
w Szkole Podstawowej w Kiwiszkach
Lietuviškai
Русский
English
