W dniach 23–25 maja 2025 r. w Wilnie odbywał się XI Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych, gromadzący ponad 200 nauczycieli i ekspertów z całego świata. To prestiżowe wydarzenie, organizowane przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” oraz Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli SWP, które w tym roku odbyło się w Wilnie, stanowi wyjątkową platformę wymiany doświadczeń oraz promocji polskiej edukacji, kultury i nauki.
W tym roku Samorząd Rejonu Wileńskiego nie tylko aktywnie uczestniczył, ale także był partnerem tego ważnego przedsięwzięcia, wspierając jego cele i goszcząc uczestników Zjazdu na swoim terenie.
W piątek w siedzibie Samorządu Rejonu Wileńskiego miało miejsce spotkanie mera rejonu wileńskiego Roberta Duchniewicza z przewodniczącym Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, senatorem Bogdanem Borusewiczem oraz przedstawicielami Sejmu RP i Ambasady RP w Wilnie, podczas którego rozmawiano o sytuacji szkół polskich na Litwie, poprawie jakości nauczania, wsparciu dla nauczycieli, a także o zacieśnianiu współpracy z polskimi instytucjami. Były poruszone również istotne kwestie polityczne.
W sobotę, 24 maja, w Samorządzie Rejonu Wileńskiego gościła delegacja uczestników Zjazdu, która spotkała się z merem Robertem Duchniewiczem oraz wicemer Edytą Tamošiūnaitė.
Podczas spotkania mer rejonu wileńskiego zaprezentował dynamiczny rozwój rejonu wileńskiego i jego walory turystyczno-kulturowe. Zwrócił też uwagę na znaczenie współpracy z organizacjami wspierającymi edukację oraz na wyzwania stojące przed szkolnictwem polskim na Litwie.
„Dużo już zostało zrobione, ale wiele wciąż przed nami. Mamy ambitne plany, a bez wsparcia takich organizacji jak „Wspólnota Polska” byłoby to znacznie trudniejsze. Cieszymy się, że mamy ten kontakt i dziękujemy – razem możemy stworzyć coś naprawdę ważnego dla naszych mieszkańców” – mówił mer Robert Duchniewicz.
Odnosząc się do sytuacji polskich szkół na Litwie, podkreślił wyzwania związane z kształceniem nauczycieli oraz potrzebę wspólnego działania i wymiany doświadczeń.
„Na co dzień mierzymy się z wieloma wyzwaniami w zakresie kształcenia nauczycieli. Mamy rozbudowaną sieć szkół polskojęzycznych, ale coraz bardziej brakuje kadry pedagogicznej – w szkołach mniejszości narodowych ten brak jest jeszcze bardziej odczuwalny. Dlatego zależy nam, by wspólnymi siłami kształcić nowe pokolenia nauczycieli. Stosujemy różne systemy motywacyjne – samorząd finansuje stypendia na uczelniach wyższych. Niestety, brakuje prestiżu tego zawodu, a tym samym i motywacji. Musimy rozmawiać, wymieniać się doświadczeniami z innych krajów i wspólnie szukać rozwiązań” – mówił mer Robert Duchniewicz.
Wicemer Edyta Tamošiūnaitė zwróciła uwagę na rolę takich wydarzeń w budowaniu wspólnoty oraz umacnianiu tożsamości narodowej i kulturowej.
„Takie spotkania budują mosty – między nauczycielami, kulturami i pokoleniami. Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych to nie tylko wymiana doświadczeń, ale także realna szansa na wzmocnienie tożsamości narodowej i językowej Polaków mieszkających za granicą. Wspólna praca na rzecz edukacji to nasz wspólny obowiązek i ogromna wartość, która przynosi efekty dziś i będzie procentować w przyszłości” – mówiła wicemer Edyta Tamošiūnaitė.
Zenona Bańkowska, wiceprezes Zarządu Krajowego SWP, podkreśliła znaczenie współpracy samorządów z organizacjami pozarządowymi.
„Rezultatem jest synergia, ponieważ nie chodzi tylko o szukanie sukcesów, lecz o sztukę łączenia tematów, obszarów i instytucji. Staramy się to robić jako wspólnota i mam nadzieję, że nam się to udaje. Wy jako samorządy jesteście naszymi partnerami, a my jako wspólnota staramy się być partnerami waszymi. Jako organizacja pozarządowa jesteśmy otwarci i służymy pomocą w takim zakresie, w jakim jest to możliwe. Mamy różnorodne relacje, organizując projekty, i mamy nadzieję, że będziemy towarzyszyć państwu oraz wspierać w tych obszarach, które są możliwe. Widzimy także plany i wyzwania, które pan przedstawił – jest wiele dziedzin, do których możemy się dołączyć, i właśnie na tym polega nasza współpraca z samorządem. Zapraszamy do współpracy nie tylko w obszarze edukacji, ale również w innych dziedzinach, w których działacie” – mówiła Zenona Bańkowska, wiceprezes Zarządu Krajowego.
Podczas spotkania w Samorządzie udział wzięli: Zenona Bańkowska – wiceprezes Zarządu Krajowego SWP, Tadeusz Pilat – wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata, Grzegorz Jędrasik – dyrektor TVP Polonia, Andrzej Wiczkowski – starosta ostródzki wraz z trzyosobowym zespołem oraz prof. Marek Krawczyk – wybitny naukowiec, transplantolog, dziekan Wydziału Medycznego Polskiej Akademii Nauk i autor pracy o zasługach Marii Skłodowskiej-Curie w leczeniu radem.
Również 24 maja, w Mejszagole, w zabytkowym dworku Houwaltów, odbyło się plenerowe spotkanie integracyjne uczestników XI Światowego Zjazdu Nauczycieli Polonijnych. Była to doskonała okazja do zacieśnienia relacji, wzajemnego poznania oraz prezentacji dziedzictwa kulturowo-historycznego Wileńszczyzny.
Tegoroczny Zjazd odbywał się w ramach projektu „Polacy Światu. Nobliści”, którego bohaterami są polscy laureaci Nagrody Nobla: Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Władysław Reymont oraz Maria Skłodowska-Curie.