W kwietniu-październiku tego roku Gimnazjum im. św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu realizowało republikański projekt „Dziedzictwo kulturowe rodziny Chodkiewiczów na Litwie”, w którym uczestniczyli uczniowie 5-12 klas wraz z nauczycielkami Astą Diržiuviene, Christiną Masalską i pedagogiem socjalnym Ingą Kočiūnaite-Poške.
Celem projektu było zapoznanie się z dziedzictwem kulturowym rodziny Chodkiewiczów na Litwie oraz zainteresowanie historią i kulturą ojczyzny. Projekt został sfinansowany Departament Mniejszości Narodowych Rządu Republiki Litewskiej, a część środków przekazało również gimnazjum. Uczestnikom zaproponowano szeroką gamę zajęć, w tym: zabawę orientacyjną po Wilnie, poszukiwanie śladów rodziny Chodkiewiczów, edukację w Wileńskiej Galerii Obrazów, która mieści się w pałacu zbudowanym przez tę rodzinę, wycieczkę do miast związanych z tym rodem: Kretyngi i Kłajpedy. Cieszymy się, że społeczność gimnazjum „Aitvaras” w Kłajpedzie aktywnie włączyła się w inicjowane przez nas zajęcia.
Znajomość z Chodkiewiczami rozpoczęła się w gimnazjum podczas zintegrowanych lekcji historii i języka litewskiego. Uczniowie interesowali się korzeniami, historią i osiągnięciami tej słynnej rodziny szlacheckiej i przygotowywali prezentacje dla swoich kolegów z klasy. Szczególnie wiele dowiedziano się o jednym z najbardziej znanych przedstawicieli rodu, Janie Karolu Chodkiewiczu – najsłynniejszym w XVII wieku szlachcicu Rzeczypospolitej Obojga Narodów, słynnym dowódcy wojny litewsko-polskiej oraz litewskim hetmanie. Po zdobyciu wiedzy teoretycznej uczestnicy projektu udali się do Wilna i wzięli udział w grze orientacyjnej: według przygotowanych podpowiedzi musieli odnaleźć na Starym Mieście obiekty związane z tą rodziną. Uczniowie podziwiali kościół św. Katarzyny i Klasztor Benedyktynek, zespół architektoniczny Uniwersytetu Wileńskiego. W Wileńskiej Galerii Obrazów nie tylko słuchali opowieści edukatora o historii pałacu, zwiedzali wystawy stałe, ale także uczestniczyli w zabawnej edukacji – przebieraniu się w dawne stroje.
Wyjazd do Kretyngi i Kłajpedy dostarczył uczniom wielu przyjemnych wrażeń. Kretyngi, założonej przez Jana Karola Chodkiewicza, nie można sobie wyobrazić bez ponad 400-letniego klasztoru i kościoła franciszkanów, które skrywają wiele pięknych historii i tajemnic. Każdy zakątek tego zespołu zaprasza do zapoznania się z historią życia wspomnianego wodza: cuda obrazu św. Antoniego, dobrobyt i tragedie klasztoru, widoki Kretyngi z wysokości 42-metrowej wieży. Po obejrzeniu miasta z lotu ptaka zwiedziliśmy Lurd, usłyszeliśmy niezwykle barwną historię o św. Antonim, zatrzymaliśmy się przy grobowcu słynącego z cudów J. Pabrezy, poznaliśmy zasadę działania unikalnego zegara słonecznego z kalendarzem, zwiedziliśmy kaplicę hrabiów Tyszkiewiczów, której tajemnice wyszły na jaw nie tak dawno temu, oraz słuchaliśmy opowieści o dworku. Przewodniczka opowiedziała o wielkim jeźdźcu Janu Karolu Chodkiewiczu, właścicielach dworu w różnych okresach. Pokazała również ogród zimowy, w którym uczestnicy projektu podziwiali różnorodne rośliny, jaskrawo ubarwione ryby i żółwie wodne. Na deser czekała wycieczka do cukierni dworskiej, mieszczącej się w młynie wodnym. Uczniowie lepili cukierki karmelowe, wspominając najciekawsze wydarzenia dworskie i poznając sekrety wyrobu cukierków.
Kontynuacją pobytu w tym regionie była wizyta w gimnazjum „Aitvaros” w Kłajpedzie. Goście zostali ciepło przyjęci przez całą społeczność szkolną: administrację, nauczycieli i uczniów. Po wysłuchaniu słów powitania od dyrektora oraz wymianie prezentów i pamiątek, uczestniczyli w spacerze po szkole, rozmawiali z gimnazjalistami oraz brali udział w wspólnych zajęciach.
Po krótkim odpoczynku uczniowie udali się na zwiedzanie miasta, które rozpoczęli przy terminalu statków wycieczkowych, przy rzeźbie przedstawiającej chłopca ze szczeniakiem. Podziwiali jachty, żaglówki i małe łódki w specjalnym miejscu przy molo. Po przejściu przez most obrotowy, strzeżony przez ducha zamku, po kilku minutach dotarli do Placu Teatralnego, gdzie przywitała ich słynna Anike z Tarawy. Na starym mieście w Kłajpedzie ukrytych jest wiele rzeźb, takich jak magiczna mysz, kominiarz czy smok. Wszystkie te rzeźby mają swoją historię. Zwiedzili również stary ratusz, w którym mieszkał król pruski Fryderyk Wilhelm III ze swoją żoną Luizą, oraz symbol miasta – statek „Meridian”. Słuchali historii o najsłynniejszych mieszkańcach Kłajpedy, którzy tutaj żyli, kochali i tworzyli.
Zrealizowany projekt nie tylko dostarczył uczniom wiedzy o śladach słynnej rodziny Chodkiewiczów na Litwie, ale także pozostawił wiele wrażeń oraz pomógł nawiązać szczerą przyjaźń z gimnazjum „Aitvaras” w mieście portowym i odnaleźć ludzi o podobnych poglądach.
Asta Diržiuvienė, nauczycielka metodyk języka i literatury litewskiej
Christina Masalska, nauczycielka metodyk historii