W tym roku Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny obchodzi swoje 25-lecie – to okazja, by nie tylko przyjrzeć się zgromadzonym eksponatom, ale także drodze, jaką przebyło muzeum i jego znaczeniu dla tożsamości kulturowej rejonu. Założone w 2000 roku w Niemenczynie muzeum stało się miejscem, gdzie pielęgnuje się i odkrywa historię, zwyczaje oraz żywe tradycje Wileńszczyzny. W ciągu ćwierćwiecza muzeum rozwinęło się w sieć oddziałów, zaangażowało lokalne społeczności i łączy przeszłość z teraźniejszością poprzez edukację, wystawy i wydarzenia.
Uroczystość, która zjednoczyła tradycje, społeczność i przyjaciół
W niedzielę, 18 maja, na terenie dawnej szkoły w Tarakańcach (wieś Dauksze, gm. Sużany) odbyła się uroczystość upamiętniająca Międzynarodowy Dzień Muzeów oraz 25-lecie Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny, zorganizowana przez Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny, Samorząd Rejonu Wileńskiego i Muzeum Władysława Syrokomli.
Z okazji uroczystości w Wileńskim Muzeum Etnograficznym i jego filiach odbył się dzień otwarty – zwiedzający mogli bezpłatnie obejrzeć ekspozycje i wystawy oraz zapoznać się z programami oferowanych zajęć edukacyjnych.
Wydarzenie rozpoczęło się o godzinie 16:00, gdy wieloletni dyrektor muzeum Algimant Baniewicz wraz z zaproszonymi gośćmi powitali zgromadzonych. Pracownicy muzeum otrzymali również gratulacje od Vidy Montvydaitė, starszej doradczyni Administracji Rejonu Wileńskiego oraz Lilii Andruszkiewicz, starszej doradczyni Wydziału Kultury i Turystyki, pełniącej obowiązki kierownika. Instytucja otrzymała od Samorządu Rejonu Wileńskiego symboliczny prezent – czek o wartości 1 000 euro, a pracownicy zostali uhonorowani listami dziękczynnymi od mera rejonu wileńskiego Roberta Duchniewicza.
W wydarzeniu wzięli udział również goście z Polski – przedstawiciele instytucji, które współpracują z muzeum od wielu lat, w tym Henryk Samborski, Tadeusz Szyszka, Anna Stancel, Irena Mossakowska, Karolina Lewandowska-Zając i Zbigniew Kudrzycki.
Część koncertowa uroczystości odzwierciedlała etnograficzny kierunek muzeum – na scenie wystąpił zespół folklorystyczny „Sużanianka”, gościnne zespoły z Polski „Wystek” i „Osnowa”, a uroczystość ukoronował koncert „Kapeli Dworskiej”.
Oddziały Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny – żywa mapa kultury
Przez 25 lat swojego istnienia Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny rozwinęło silną sieć oddziałów, odzwierciedlającą różnorodność kulturową i historię całego regionu. Każdy oddział jest nie tylko miejscem wystaw, ale także aktywnym ośrodkiem kulturalnym, w którym tradycje są pielęgnowane poprzez żywe spotkania ludzi, twórczość i edukację.
Podstawową placówką Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny w Niemenczynie jest muzeum zlokalizowane w przytulnym miejscu przy ulicy Švenčionių. Kolekcja zgromadzonych tutaj eksponatów odzwierciedla tradycje gospodarstwa domowego, rzemiosła, rolnictwa, religii i codziennego życia mieszkańców regionu. Zwiedzający mogą zapoznać się ze stałymi ekspozycjami: od starożytnych mebli, narzędzi i tekstyliów po artystyczne rzeźby w drewnie i dokumenty. Szczególną uwagę przyciągają „Chata Wileńszczyzny”, wystawa obróbki lnu i kącik szewca. Muzeum regularnie organizuje wydarzenia, koncerty, konferencje i warsztaty edukacyjne poświęcone ceramice i tkactwu. Ważną częścią działalności muzeum są wyprawy krajoznawcze, podczas których gromadzone są nowe materiały i poszerzane zbiory.
Centrum Rzemiosła Tradycyjnego w Dworze Houwaltów (Mejszagoła) jest jednym z najważniejszych ośrodków promujących rzemiosło na Wileńszczyźnie. Położone w zabytkowym, klasycystycznym dworze z XIX wieku, centrum oferuje szeroki wachlarz programów edukacyjnych, które obejmują naukę tradycyjnych umiejętności rzemieślniczych: od wicia palm, obróbki skóry i ceramiki po rzeźbienie, filcowanie wełny, wytwarzanie mydła i introligatorstwo. Zajęcia są przeznaczone dla wszystkich grup wiekowych, zachęcają do kreatywności i pozwalają odwiedzającym dowiedzieć się o wartości pracy rąk. Ponadto przestrzenie dworu często stają się miejscem festiwali kulturalnych, jarmarków rzemiosła i wystaw, na których gromadzi się nie tylko lokalna społeczność, ale także goście z Litwy i zagranicy.
Muzeum Księdza Prałata Józefa Obrembskiego (Mejszagoła) jest miejscem pamięci poświęconym jednej z najwybitniejszych postaci duchownych Wileńszczyzny. Życie i posługa prałata Obrembskiego są przedstawione przez jego rzeczy osobiste, dokumenty, naczynia liturgiczne i fotografie. W muzeum odbywają się wystawy tematyczne, spotkania z duchowieństwem i uczonymi oraz edukacje na temat historii wiary i wartości. Dużą uwagę przykłada się do edukacji dzieci i młodzieży, zwłaszcza w rozwijaniu ich świadomości duchowej i tożsamości kulturowej.
Izba Palm i Użytku Powszechnego w Ciechanowiszkach to wyjątkowe miejsce, w którym żywa jest tradycja wica palm, charakterystyczna tylko dla Wileńszczyzny. Izba eksponuje palmy o różnych kształtach i wzorach, a technika ich tworzenia jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Zwiedzający mogą zapoznać się z autentycznymi przedmiotami gospodarstwa domowego, meblami, tekstyliami, a także uczestniczyć w zajęciach edukacyjnych, podczas których uczą się samodzielnie wić palmy. Izba pełni również funkcję centrum społecznościowego – tu są organizowane święta, warsztaty twórcze, a komunikacja międzypokoleniowa wzmacnia więź z dziedzictwem narodowym.
Muzeum Szkolnictwa na Wileńszczyźnie (Orzełówka) to miejsce, które przywraca pamięć o historii szkolnictwa regionalnego. Muzeum, mieszczące się w dawnej szkole w Orzełówce, prezentuje rozwój życia szkolnego od okresu międzywojennego aż po współczesność. Wśród eksponatów znajdują się pomoce naukowe do fizyki, chemii, geografii, muzyki i innych przedmiotów, starożytne podręczniki, zabawki, przybory do pisania i nagrania muzyczne. Odwiedzający mogą usiąść w starych ławkach szkolnych, wypróbować maszyny do pisania, pianina lub projektory, a także zapoznać się z codziennym życiem szkoły podczas zajęć edukacyjnych. Muzeum organizuje spotkania lokalnych społeczności, otwarcie wystaw i konferencje nauczycieli – jest to miejsce, w którym dziedzictwo edukacyjne staje się żywym doświadczeniem.
Zachowanie przeszłości – tworzenie przyszłości
Obchodząc swoje 25-lecie, Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny patrzy w przyszłość z nowymi pomysłami: planuje poszerzyć zakres programów edukacyjnych, przyciągnąć więcej młodych ludzi, nawiązać współpracę na skali międzynarodowej, a także unowocześnić przestrzenie ekspozycyjne. Muzeum dąży do tego, aby pozostać żywym miejscem kulturalnym, w którym tradycja jest przekazywana nie tylko poprzez eksponaty, lecz także poprzez doświadczenie, dzięki którym każdy może odkryć żywotność historii i dziedzictwa duchowego Wileńszczyzny.
Informacje: Gienadij Fiedorowicz, kustosz Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny
Lietuviškai
Русский
English
